Samen met componist Joost Kleppe heb ik de afgelopen twee jaar aan de serie Meet the Composer! gewerkt. Daarin ontmoeten componisten bekende presentatoren Stine Jensen, Mike Boddé en Paul Haenen, laten vier topmuzikanten hun muziek horen én de muziek die hen geïnspireerd heeft. Concerttournee’s Nijmegen-Rotterdam-Amsterdam: 9-11-13 maart met Chiel Meijering, 20-22-24 april Aspasia Nasopoulou, 25-27-29 mei Joost Kleppe. Onderstaande blog werd in april 2016 gepubliceerd op www.meetthecomposer.nl.
Toen ik vijf was, liet mijn vader mij een muziekcassette horen. ‘Denk maar aan een bos in de lente, waar een hert met haar kalf leeft. Ze grazen, gaan slapen, en plotseling is daar een wolf. Bang rennen ze weg, maar gelukkig ontsnappen ze ternauwernood.’
Het was maar een eenvoudig verhaal, van m’n vader. Maar de muziek kwam binnen, en hóe!
(Afbeelding: collage ‘Verwondering’, Caecilia Bakker)
Herinnering
Ik herinner het me nog als de dag van gisteren: ik werd gegrepen en er overspoelde mij ook een veelheid aan emoties. In al hun complexiteit kon ik die toen amper onder woorden brengen. Maar ook nu nog, 20 jaar later, heb ik daar moeite mee.
Het is mijn eerste herinnering aan ‘klassieke’ muziek: het Concierto de Aranjuez van Joaquín Rodrigo. Mijn vader, zelf gitarist, hielp mij een voorstelling van de muziek maken. De klanken raakten me diep, natuurlijk omdat Rodrigo een prachtig stuk heeft geschreven, maar ook omdat ik er iets speciaals bij beleefde, door dat verhaaltje van mijn vader.
Begrijpen
Als ik iemand spreek die nooit klassieke muziek luistert, hoor ik vaak als reden: ik begrijp die muziek niet. Maar wat betekent dat eigenlijk, muziek begrijpen? Als vijfjarige had ik misschien een jaartje gitaarles, dus wat wist ik nu van klassieke muziek, laat staan van theorie? Toch deed die muziek z’n werk: nu ben ik fulltime met die muziek bezig als klassiek zanger en concertorganisator.
Geen makkelijke vraag
Joost Kleppe, artistiek leider van Meet the Composer! (en trouwens ook mijn favoriete vocale componist van Nederland), stuurde me voorbeelden van Aspasia’s muziek met de vraag of ik er iets over wilde schrijven. Ik dacht terug aan mijn vader en vroeg ik mij bij het luisteren af: welk verhaal vertelt Aspasia in haar muziek?
Het bleek geen makkelijke vraag. Tijdens het luisteren dacht ik onwillekeurig terug aan mijn eerdere ontmoetingen met Aspasia. Ze is een warm en bescheiden mens, een prater en een denker; tegelijk voelde ik een sterk emotioneel leven onder de oppervlakte. Iemand die het leven laat rijpen, zoals je dat met een goede wijn of een oude kaas ook kunt doen.
Persoonlijk
De muziek van Aspasia viel voor mij niet op z’n plaats zoals met het verhaaltje van mijn vader ook gebeurd was bij het Concierto de Aranjuez. Geen verhaaltje, maar met de ontmoeting in mijn achterhoofd hoorde ik haar persoonlijkheid zelf terug in haar muziek.
Nooit pathetisch, plat of voorspelbaar. Niet zweverig of spiritueel, niet emotioneel of aanstellerig. Nooit hetzelfde, maar op den duur toch duidelijk herkenbaar. Allemaal facetjes van haar muzikale ziel die ze met haar tonen openlijk toont.
Wie ben jij?
Rodrigo schudt je emotioneel door elkaar. Je voelt dan dat je leeft: zijn muziek grijpt je (en dat begrijp je!). Aspasia grijpt niet, maar kan je wel naar een veel minder alledaags niveau brengen dan Rodrigo. Juist door zichzelf alleen maar te laten zien, zonder je langs de weg van begrijpen te moeten raken, zet ze de luisteraar een spiegel voor. Ze stelt een open vraag: ‘Dit ben ik, en wie ben jij?’
Durf jij het begrijpen los te laten?
Aspasia Nasopoulou gaat van 20 t/m 24 april langs de theaters, in Nijmegen, Rotterdam en Amsterdam. Kaarten hier verkrijgbaar.
